با شروع هر مرحله از قرعهکشی خودرو، بازار آگهیهای خرید و فروش حوالهها نیز رونق میگیرد. گردش نقدینگی در این بازار زیرزمینی خارج از تصور است؛ بهطوریکه حواله خودروی پژو پارس سال، حدود ۱۸۰ میلیون تومان معامله میشود. جالب اینکه قیمت حواله این خودرو از قیمت کارخانهای آن پیشی گرفته است. همچنین حواله سورن پلاس حدودا ۱۴۵ میلیون تومان معامله میشود. درباره مادران دارای دو فرزند اما بدون حتی ثبتنام و قرعهکشی هر کد ملی ۱۵ میلیون تومان قیمت دارد.
با شروع هر مرحله از قرعهکشی خودرو، بازار آگهیهایی که در گوشهگوشه شهر به چشم میخورند، داغ میشود. روی هر کدام از آنها جملهای شبیه به «حواله خودروی شما را خریداریم» دیده میشود. به نظر میرسد با رشد قیمت خودرو در بازار، قیمتهای پیشنهادی برای حوالههای خودرو نیز افزایش پیدا کرده است.
اینطور به نظر میرسد که میزان گردش پول در این بازار غیرقانونی بسیار بیشتر از حد تصور است. یک خریدار حواله خودرو میگوید حواله پژو پارس سال را حدود ۱۸۰ میلیون تومان میخرد. این در حالی است که قیمت حواله این خودرو مردادماه در بیشترین حالت ممکن ۹۰ میلیون تومان بود. با اینحال این بیشترین قیمتی نیست که دلالان بازار خودرو حاضر هستند برای حواله خودرو بپردازند. یک دلال خودرو میگوید حواله برخی از خودروهای مونتاژی چینی را تا ۴۰۰ میلیون تومان خریداری میکند.
قیمت یک پژو پارس سال معمولی روز گذشته در بازار خودرو، ۴۵۰ میلیون تومان بود. قیمت کارخانهای این خودرو معادل ۱۶۵ میلیون و ۸۶۲ هزار تومان است. بنابراین یک دلال حوالههای خودرو، با خرید یک حواله پژو پارس به قیمت ۱۸۰ میلیون تومان و خرید خودرو از کارخانه، مجموعا ۳۴۵ میلیون و ۸۶۲ هزار تومان برای خرید یک خودرو از کارخانه هزینه میکند. این دلال میتواند این خودرو را ۴۵۰ میلیون تومان در بازار به فروش برساند و حدود ۱۰۴ میلیون سود کند.
جالب اینکه قیمت حواله پژو پارس از قیمت کارخانهای این خودرو پیشی گرفته است. یعنی کسی که تنها در قرعهکشی خودرو ثبتنام کرده و آنقدر خوششانس بوده که برنده شود، بدون اینکه حتی خودرو را خریداری کند، پول بیشتری نسبت به تولیدکننده به جیب میزند. در مورد پژو پارس تفاوت قیمت حواله خودرو با خود خودرو ۱۴ میلیون و ۱۳۸ هزار تومان است، یعنی بیش از ۱۴ میلیون تومان بیشتر از کارخانه پول میگیرد، که البته از آنجا که هزینهای به جز اتصال به اینترنت و ثبتنام در سایت نکرده است کل آن سود است.
همچنین حواله سورن پلاس حدودا ۱۴۵ میلیون تومان در این بازار زیرزمینی خرید و فروش میشود. قیمت کارخانهای این خودرو ۲۶۱ میلیون و ۴۲۲ هزار تومان بوده و در بازار آزاد حدودا ۴۶۰ میلیون تومان قیمتگذاری شده است. بنابراین دلال با خرید یک حواله سورن پلاس و پرداخت هزینه آن به کارخانه، مجموعا ۴۰۶ میلیون و ۴۲۲ هزار تومان هزینه میکند که با فروش آن در بازار میتواند حدود ۵۳ میلیون تومان سود کند. در مورد حواله باقی خودروها نیز تقریبا مشابه است و سودهای کلانی را عاید برنده لاتاری خودرو و همچنین دلالان و خریداران حواله میکند.
در مورد مادران دارای دو فرزند و بیشتر، این سود وجه دیگری هم دارد و آنها میتوانند بدون حتی ثبتنام و معرض امتحان گذاشتن شانس خود، کد ملی خود را ۱۵میلیون تومان اجاره دهند؛ بااینحال اگر صبر بیشتری داشته باشند با توجه به سهمیه ۵۰ درصدی خود شانس بالایی برای برنده شدن خودرو دارند و میتوانند سود خود را به ۱۰ برابر افزایش دهند. به نظر میرسد این انتخاب پرسودتری برای مادران باشد، بنابراین احتمالا دلالان سعی میکنند کد ملی مادران را از اقشاری بگیرند که دسترسی کمتری به اطلاعات اینچنینی دارند. اینطور به نظر میرسد که گرچه وضعیت فعلی صنعت و بازار خودرو برای ذینفعان اصلی آن، یعنی تولیدکننده و مصرفکننده، به هیچ عنوان راضیکننده نیست، اما توانسته سودهای بسیار بزرگ و غیرمنطقی را برای دلالان به ارمغان بیاورد. شاید تنها راه برونرفت از چنین وضعیتی ایجاد رقابت در بازار خودرو و نزدیک کردن قیمت کارخانه و بازار به یکدیگر باشد تا مصرفکنندگان مجبور به پرداخت قیمتهای چندبرابری برای پر شدن جیب دلالان و واسطهها نباشند./ دنیای اقتصاد