صنعت مخابرات با 5 نماینده در بازار سهام به عنوان یکی از صنایع کوچک اما مهم بازار سرمایه شناخته می‌شود و سهام آن نیز همواره با تقاضا روبهرو بوده است.
آمار‌ها نشان می‌دهد، هرچند که این صنعت طی 7 ماهه سال 1401، توانسته میزان درآمدهای خود را به طور میانگین 30 درصد افزایش دهد، اما این موضوع نتوانسته از کاهش قیمت سهام آن در این مدت بکاهد و سهام موجود در این صنعت طی همین بازه زمانی در حدود 4 درصد از ارزش خود را از دست داده است. همچنین افزایش بیش از حد هزینه‌های سربار نیز باعث شده تا حاشیه سود عملیاتی این شرکت‌ها تحت تأثیر قرار گیرد و رشد سودسازی صنعت نیز کند شود.
رشد صنعت ICT در ایران قابل قبول نیست
امروزه توجه به نقش انکارناپذیر و حساس ارتباطات در توسعه و برنامه‌ریزی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های کلان اقتصادی کشورها بخصوص برنامه‌ریزی دولت الکترونیک، سبب شده تا صنعت ICT از اهمیت قابل توجهی برخوردار و رویکرد گریزناپذیری در تمامی عرصه‌ها داشته باشد.
فضای فعالیت‌های این صنعت مجموعه‌ای از خدمات شامل اینترنت، تلفن ثابت، تلفن همراه و خدمات پهن باند و غیره می‌شود که اپراتورهای مختلف مخابراتی در راستای سیاست‌ها و تکنولوژی‌های موجود، اقدام به ارائه خدمات می‌کنند.
از آنجا که مخابرات یکی از کلیدی‌ترین صنایع استراتژیک در توسعه پایدار کشورها شناخته می‌شود، بنابراین کشورهایی که از سیاست صنعتی هوشمندانه‌ای برای توسعه صنعت ICT برخوردار باشند، قادر خواهند بود تا از آن برای شتاب بخشیدن به سایر صنایع و خدمات خود استفاده کنند. باید توجه داشت اهمیت این صنعت تنها به بخش اقتصاد محدود نمی‌شود و توسعه مخابرات و اینترنت تأثیر بسیار شگرفی بر تبادلات فرهنگی و صنعت توریسم نیز خواهد داشت.
هرچند که این صنعت از نظر برخی از کارشناسان در ایران با سرعت غیر قابل قبولی در حال رشد بوده است، اما با توجه به پیشرفت‌های شگرفی که طی این مدت در زیرساخت‌ها و خدمات‌رسانی شرکت‌های مخابراتی رخ داده است، امروزه زمینه دسترسی جامعه و صنایع به بالاترین تکنولوژی‌های ارتباطات در ایران مهیا شده است که با توجه به سیاستگذاری‌های کلانی که در این زمینه در حال اجرا بوده، می‌توان امید داشت درآینده نیز بتوان معدل خدمات‌رسانی این صنعت را به میانگین کشورهای جهان ارتقا داد.
این صنعت به دلیل ماهیت فراگیری که دارد، در حال حاضر از جانب تحریم‌های بین‌المللی و عدم دسترسی آزاد به تجهیزات مورد نیاز برای توسعه و تعمیر زیر ساخت‌ها، با مشکلاتی روبهرو شده است.
همچنین از منظر شرکتی نیز، مشخص نبودن تعرفه‌های خدماتی باعث شده تا شرکت‌ها نتوانند در موقع مناسب به بازارها وارد شوند و تحریم‌ها نیز باعث شده تا هزینه‌های مالی بر شرکت‌ها تحمیل شود و پروژه‌های آنها را به تعویق بیندازد.
کارشناسان این حوزه درخصوص توسعه شبکه اینترنتی ایران نیز می‌گویند در حال حاضر به دلیل عدم واردات تجهیزات آنتن‌های BTS که برای دسترسی به شبکه اینترنت همراه مورد نیاز است، پوشش سراسری اینترنت در برخی مناطق با چالش روبهرو شده است و کمبود نسل‌های جدید این آنتن‌ها باعث شده تا شرکت‌ها نتوانند بخوبی تقاضای مشترکان خود را پاسخگو باشند.
این موضوعات باعث شده تا عملکرد درآمدی و سودسازی شرکت‌های مخابراتی و شرکت‌های فعال در حوزه ارتباطات در ایران بشدت تحت تأثیر عوامل خارجی قرار گیرد و فعالیت این شرکت‌ها، نسبت به شرکت‌های بزرگ جهان، از حاشیه سود بسیار کمتر برخوردار باشد.
این موضوع را می‌توان با مشاهده صورت‌های مالی میاندوره‌ای شرکت‌های مخابراتی نیز دریافت، جایی که شرکت مخابرات ایران با وجود دریافت مجوز برای افزایش تعرفه‌ها و همچنین افزایش ارزش ریالی درآمدهای عملیاتی، نتوانسته عملکرد خوبی را در سودسازی به ثبت رساند و سود خالص آن نسبت به مدت مشابه سال قبل با کاهش 25 درصدی روبهرو شده است. در شرکت ارتباطات سیار ایران نیز صورت‌های مالی حسابرسی نشده برای 6 ماهه نخست سال نشان می‌دهد، با وجود افزایش 37 درصدی درآمدها نسبت به نیمه نخست سال 1400، اما افزایش 38 درصدی بهای تمام شده و افزایش 73 درصدی حقوق و دستمزد در کنار افزایش 70 درصدی هزینه‌های مالی، بر رشد سودسازی شرکت تأثیر بالایی داشته و سود خالص این شرکت تنها 11 درصد افزایش یافته است. این موضوع در شرکت داده گستر عصر نوین نیز قابل مشاهده است و بر اساس صورت‌های مالی حسابرسی نشده این شرکت، افزایش 89 درصدی بهای تمام شده درآمدها و افزایش 67 درصدی هزینه‌های عمومی و اداری در مقابل افزایش 8 درصدی درآمدها، سود عملیاتی شرکت را نسبت به نیمه نخست سال 1400، در حدود 13 درصد کاهش داده است.
افزایش بیشتر هزینه‌ها نسبت به درآمدها در صورت‌های مالی شرکت انتقال داده‌های آسیاتک نیز قابل مشاهده است و در صورت‌های مالی میاندوره‌ای این شرکت، هرچند که درآمدهای عملیاتی رشد 52 درصدی داشته، اما بهای تمام شده درآمدها و هزینه‌های عمومی و اداری به ترتیب با 57 و 55 درصد افزایش روبهرو شده است.
در شرکت افرانت نیز موضوعات مشابه، باعث شده تا سود خالص
6 ماهه نخست سال جاری این شرکت‌ها نسبت به نیمه اول سال 1400 با کاهش 10 درصدی روبهرو شود. وضعیت نامطلوب هزینه‌ای و حاشیه سود شرکت‌های مخابراتی در نیمه نخست سال در حالی است که گزارش‌های عملکرد مهرماه این شرکت‌ها نیز نسبت به مهر سال قبل در مجموع مناسب نبوده و انتظار می‌رود تا حاشیه سود این شرکت‌ها در ادامه نیز با کاهش روبهرو شود.
