درحالي با از سرگيري پرداخت تسهيلات ازدواج برخي بانكهاي حاضر در سامانه وام ازدواج بانك مركزي از اين موضوع جاماندند كه نداشتن مجوز صندوق قرض الحسنه، عدم وجود منابع كافي و در مواردي حضور اجباري در اين سامانه را دليل اين امر عنوان ميكنند. در سال 1388 بود كه سامانه تسهيلات ازدواج با مشاركت بانكهاي ملي، صادرات، تجارت، ملت، سپه، رفاه، كشاورزي و مسكن راهاندازي شد و در ادامه نيز بانك قرض الحسنه مهر ايران، بانك پارسيان، صندوق مهر امام رضا (ع) و بانك سامان نيز به اين مجموعه اضافه شدند.
در عين حال بنابر آمارهاي اعلامي بانك مركزي پرداخت تسهيلات ازطريق اين سامانه به گونهاي بوده كه در سال 1388 حدود 942 هزار و 415 نفر، سال 1389 يك ميليون و 131 هزار و 664 نفر، سال 1390 يك ميليون و 264 هزار و 112 نفر، سال 1391 حدود 947 هزار و 748 نفر و در سال 1392 حدود 893 هزار و 581 نفر تسهيلات ازدواج دريافت كردهاند. همچنين با احتساب 121 هزار و 150 نفر كه از ابتداي سال جاري تسهيلات ازدواج دريافت كردهاند كل عملكرد سال 1388 تا دو سه ماه اخير پنج ميليون و 300 هزار و 670 نفر بوده كه به آنها بالغ بر 13 هزار و 600 ميليارد تومان تسهيلات پرداخت شده است. اين در حالي است كه با توجه به اينكه تسهيلات اعطايي بابت قرض الحسنه ازدواج و تهيه جهيزيه از محل سپردههاي قرض الحسنه سيستم بانكي تامين ميشود، صرفا در صورت افزايش جذب سپردههاي قرضالحسنه يا از محل وصول اقساطي قبلي اين تسهيلات امكان اعطاي قرض الحسنه ازدواج وجود دارد؛ بنابراين واضح است كه بانكهايي در اين زمينه عملكرد بهتري خواهند داشت كه ميتوانند منابع قرض الحسنه را از طريق صندوقهاي قرض الحسنه خود جذب كنند. اما با توجه به اين امر در حالي در چند روز گذشته تعدادي از بانكهاي اين سامانه نسبت به ارائه تسهيلات ازدواج كه مدتي به دليل كمبود منابع قفل شده بود اقدام كردند كه برخي ديگر از بانكهاي متصل به سامانه وام ازدواج بانك مركزي هنوز براي اين مورد اعلام آمادگي نكردهاند. براين اساس نگاهي به ليست بانك مركزي براي صندوقهاي قرضالحسنه بانكها و موسسات اعتباري نشان ميدهد كه از بين حدود 12 بانك و موسسهاي كه در سامانه تسهيلات ازدواج بانك مركزي قرار دارند فقط چهار بانك ملت، پارسيان، مسكن و صادرات داراي مجوز صندوق قرض الحسنه هستند كه البته بانك قرض الحسنه مهر ايران يا مهر رضا از شرايط قرض الحسنه برخوردارند.
اتصال به سامانه بدون مجوزي براي صندوق قرض الحسنه
بنابراين گزارش با توجه به اينكه تمامي بانكهاي حاضر در سامانه وام ازدواج از صندوقهاي قرضالحسنه برخوردار نيستند اكنون اين سوال مطرح ميشود كه آيا اين مورد ميتواند موجب كمبود منابع براي ارائه وام ازدواج شده و بانكها با وجود قرار گرفتن در ليست بانك مركزي توان چنين اقدامي را نداشتهاند؟ يا اينكه ممكن است بانكها به دليل فراهم نبودن شرايط لازم با بي ميلي به اين سامانه وارد شده باشند؟اين در حالي است كه با پرس و جوي اين مساله از برخي از اين بانكها اين گونه به نظر ميرسد كه از نداشتن مجوز صندوقهاي قرض الحسنه كه زمينه را براي تامين منابع براي اعطاي تسهيلات فراهم ميآورد ناراضي هستند به طوري كه در يكي از موارد عنوان شد كه در شرايطي به ليست بانك مركزي اضافه شده اند كه هماهنگي چنداني با آنها انجام نشده است و اكنون نيز با توجه به عدم ارائه مجوز براي صندوقهاي قرض الحسنه توان چنداني براي پرداخت وام ازدواج به تعداد قابل توجه متقاضيان را ندارند. اين در حالي است كه امكان استفاده از منابع ديگر هم براي اين بانكها فراهم نيست.
بانك مركزي توضيح داد
اما در همين رابطه مدير كل مقررات، مجوزهاي بانكي و مبارزه با پولشويي بانك مركزي اظهار كرد: اعطاي وام قرضالحسنه الزاما از طريق صندوقهاي قرضالحسنه انجام نميشود بلكه بانكهايي كه قصد اعطاي وام قرضالحسنه را دارند موظفند در اين زمينه از سازوكارهاي لازم برخوردار باشند. ارجمندنژاد با اشاره به اينكه سازوكارهاي لازم الزاما به معني برخورداري و تاسيس صندوق قرضالحسنه نيست، به گزارش ايسنا، گفت: بانكها مخير هستند كه يا براي ايجاد چنين سازوكارهايي اقدام به تاسيس صندوق كنند و وامهاي قرضالحسنه خود را از اين طريق به متقاضيان بپردازند و يا اينكه باايجاد سازوكار و ترتيبات ديگري كه معطوف به روش انجام كار و تركيبات دروني هر بانك است اقدام به تفكيك حسابها و ديگر تمهيدات لازم كنند. وي يادآور شد: در هر حال بانكها به هر ترتيبي كه تصميمگيري ميكنند بايد اقدامات خود را به بانك مركزي اعلام كنند.
بانكهاي آماده پرداخت وام ازدواج كدامند؟
اما بعد از اينكه يكباره مشكل وام ازدواجي كه قرار بود طبق آخرين اظهارات وزير اقتصاد تا پايان شهريورماه سازوكارهاي تسريع روند پرداخت آن مشخص شود حل شد در اواسط هفته قبل برخي بانكها از آمادگي خود براي پرداخت اين وام خبر دادند. بر اين اساس با توجه به آمار حدود 1/2ميليون نفري اعلامي متقاضيان دريافت وام ازدواج تاكنون بنابر اعلام بانكهاي پرداخت كننده حدود 560 هزار وام براي رفع نياز متقاضيان در دستور كار قرارگرفته كه ممكن است در ادامه نيز بانكهاي ديگر ورود پيدا كرده و نياز تعداد بيشتري از متقاضيان بر طرف شود. اين در حالي است كه بنابر برنامه اعلام شده از سوي بانك ملي اين بانك بنا دارد با اختصاص 1000ميليارد تومان تا پايان شهريورماه حدود 300هزار فقره وام ازدواج بپردازد. همچنين بانك قرضالحسنه مهرايرانيان نيز اعلام آمادگي كرد كه 150 هزار فقره وام ازدواج به متقاضيان خواهد پرداخت. در عين حال بانك صادرات نيز اعطاي 50 هزار فقره وام ازدواج تا پايان شهريورماه سال جاري را در دستور كار خود قرار داده است. بنابراين گزارش بانك تجارت پرداخت 40هزار و بانك رفاه نيز 21 هزار فقره وام ازدواج به متقاضيان را در دستور كار خود قرار داده اند. همچنين بانكهاي سپه و مسكن نيز از آمادگي براي پرداخت وام ازدواج خبر دادهاند.