آرمان- براساس گزارش منتشر شده از سوی وزارت نیرو، میزان مصرف برق کولرهای گازی دست دوم(مستهلک) بین سه تا چهار برابر بیشتر از کولرهایی است که به صورت نو خریداری و نصب می‌شود و از این رو در صورت استفاده از کولرهای گازی دست دوم، مبلغ قبض برق مشترکان افزایش چشمگیری خواهد داشت. بر این اساس، تقریبا در اکثر روزهای شش‌ماهه اول سال(به جز روزهای تعطیل) نقطه اوج مصرف برق بین ساعت‌های ۱۴ تا ۱۵ به ثبت می‌رسد. همچنین میزان مصرف انرژی کولرهای گازی حدود چهار برابر میزان مصرف کولرهای آبی است. در همین راستا، وزارت نیرو با انتشار گزارشی راهکار‌هایی چون شست‌و‌شوی ماهانه، تمیز کردن فیلترها و سطح کویل اسپیلیت و نصب سایبان بر روی پنل بیرونی در کاهش مصرف برق توسط کولرهای گازی و اسپیلت‌ها موثر دانسته است.
بر اساس آمارهای اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران در بخش خانوارهای شهری، بیش از ۸۰درصد از تجهیزات سرمایشی مختلف به منظور خنک سازی استفاده می‌کنند که در این میان، حدود ۷۰درصد از خانوارهای شهری کولر آبی، ۱۸درصد کولر گازی و ۱۲درصد سایر سیستم‌های سرمایشی را به کار می‌برند.بر اساس این آمار، تعداد کولرهای آبی در بین خانوارهای شهری حدود ۱۰میلیون دستگاه است و تعداد کولرهای گازی به بیش از دو‌میلیون دستگاه می‌رسد. استفاده از کولرهای گازی در اقلیم‌های معتدل مرطوب و نیز گرم و مرطوب مانند استان‌های شمالی و جنوبی متداول و منطقی است و برای سایر اقلیم‌های آب و هوایی استفاده از کولرهای آبی مناسب است. کولر گازی در واقع با سیستمی همانند یخچال کار کرده و از فرایند تبدیل گاز به مایع به وسیله افزایش فشار و ارسال آن به داخل سیستم استفاده می‌کند. این گاز مایع برای دوباره گاز شدن، گرمای محیط را گرفته و باعث خنک شدن محیط خود می‌شود. کولرهای گازی معمولا به سه گروه اصلی یعنی یک تکه یا پنجره ای، کولرهای دوتکه یا همان اسپیلت‌ها (دیواری، سقفی ایستاده، زمینی، داکتی یا کاستی) و در نهایت قابل حمل تقسیم‌بندی می‌شوند. گرچه هرکدام از این سه یخش دارای زیرمجموعه‌هایی هستند، اما این سه گروه جزو اصلی‌ترین انواع کولرهای گازی به شمار می‌آیند.
راه‌های صرفه جویی 15درصدی آب
چندی پیش، وزارت نیرو پیشنهاد داد تا با نصب سایبان بر روی کولرهای آبی ۱۰ تا ۱۵درصد در مصرف آب صرفه جویی شود. در همین زمینه، مدیر دفتر مدیریت مصرف شرکت آبفا یزد نصب سایبان بر روی کولر را از مهم‌ترین راهکارهای صرفه جویی در مصرف آب عنوان کرد و افزود: «در زیر سایبان قراردادن کولر ضمن کاهش مصرف انرژی از تابش مستقیم نور خورشید و هدررفت مقدار زیادی آب ناشی از تبخیر جلوگیری می‌کند.» سیاوش پاکدل از دیگر اقدامات موثر در کاهش مصرف آب را استفاده از کولرهایی به رنگ سفید که بیشترین بازتابش نور را دارا هستند، اطمینان از سلامت شناور کولر جهت جلوگیری از سرریز آب، عایق بندی کانال کولر جهت جلوگیری از هدرروی سرما، افزایش راندمان کولر و همچنین استفاده نکردن از دور تند کولر معرفی کرد.
او استفاده از کلیدهای ترموستات و نصب آنها را یکی دیگر از راه‌های موثر در کاهش مصرف انرژی و آب برشمرد و اظهار داشت: «کلیدهای هوشمند این توانایی را دارند که با توجه به اندازه‌گیری دمای محیط، روشن و خاموش شده و از مصرف بیهوده آب و انرژی جلوگیری کنند.» همچنین سازمان ملی استاندارد ایران در آستانه فصل گرما با اعلام اینکه کولر آبی مشمول استاندارد اجباری می‌شود، عرضه این محصول بدون علامت استاندارد را ممنوع اعلام کرد. سازمان ملی استاندارد ایران به مصرف‌کنندگان توصیه کرد هنگام تهیه و نصب کولرهای آبی به ضرورت استفاده از کلید عمل‌کننده با جریان نشت (کلید محافظ جان) و کلید قطع دو قطب دستگاه توجه کنند. علاوه براین، بنا بر اعلام این سازمان، باید برای هرگونه تعمیر ضروری کولرهای مورد استفاده، از خدمات مرکزهای مجاز بهره گرفت.
راهای کاهش مصرف کولرهای گازی
مصرف برق کولرهای گازی از کولرهای آبی بیشتر است و همین موضوع باعث شده بسیاری عطایش را به لقایش ببخشند و آن را فراموش کنند، اما مدتی است که کولرهای جدید گازی با مصرف انرژی بسیار پایین‌تر از گذشته ساخته شده اند و در بازارهای بین‌المللی به فروش می‌رسند. این گروه‌ها به انواع A و A+ تقسیم شده اند و کمترین میزان مصرف انرژی مربوط به گروه A+ است. البته این گروه می‌تواند گران‌ترین هم باشد. بنابراین با دقت روی برچسب انرژی محصول باید به میزان برق مصرفی آن هم توجه داشت، ولی در مجموع میزان مصرف انرژی کولرهای گازی حدود چهار برابر میزان مصرف کولرهای آبی است.
در همین راستا، وزارت نیرو با انتشار گزارشی درباره راهکارهای کاهش مصرف برق توسط کولرهای گازی و اسپیلت‌ها، اعلام کرد: شست‌و‌شوی ماهانه، تمیز کردن فیلترها و سطح کویل اسپیلیت منجر به افزایش راندمان کولرهای گازی خواهد شد، ضمن آنکه با نصب سایبان بر روی پنل بیرونی، کندانسور کولر گازی می‌تواند به دور از تابش نور خورشید با راندمان بهتر و مصرف برق کمتر به تبادل حرارت و خنک کردن منجر شود. کارشناسان با بررسی دریافته اند که در هنگام نصب کولر گازی، پنل بیرونی آن باید به گونه‌ای نصب شود که جریان هوای آزاد در پشت آن به راحتی برقرار باشد طوری که اگر عایق لوله‌های رابط به ویژه در بیرون از ساختمان از بین برود، مقداری از خنکی کولر از دست می‌رود، بنابراین با بازرسی سالانه می‌توان نسبت به ترمیم عایق لوله‌های رابط پنل به کندانسور اقدام کرد. از سوی دیگر در سرویس‌های سالانه علاوه بر کنترل مقدار شارژ گاز مورد نیاز کولر، سطح پره‌ها و کویل‌های کندانسور بیرونی کولر نیز باید تمیز شود و در نهایت با اجرای تمام این راهکارها می‌توان انتظار کاهش ۲۰درصدی مصرف برق را انتظار داشت.
مصرف بالای کولرهای گازی دست دوم
تقریبا در اکثر روزهای شش‌ماهه اول سال (به جز روزهای تعطیل) نقطه اوج مصرف برق بین ساعت‌های ۱۴ تا ۱۵ به ثبت می‌رسد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که نوسان اندکی میان ساعت‌ها و حتی دقایق نقطه اوج مصرف برق در این روزها وجود دارد که همین موضوع نشانگر آن است که در همان ساعات، دمای هوا نیز به اوج خود می‌رسد و این عامل مصرف برق را افزایش می‌دهد.
معاون دفتر مدیریت مصرف برق توانیر گفت: «به ازای هر یک درجه افزایش دمای هوا، مصرف برق بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ مگاوات افزایش می‌یابد.» به گفته علیرضا احمدی یزدی، افزایش مصرف برق بین ساعت‌های ۱۱ تا ۱۶ هر روز، نشانگر ورود یک نوع مصرف‌کننده خاص به شبکه برق است. او انگشت اتهام را به سوی وسایل سرمایشی نشانه می‌رود و با تاکید برآنکه نمی‌توان مشترکان را از داشتن و استفاده وسایل سرمایشی (انوع کولرها، چیلرها و...) محروم کرد، تصریح کرد: نحوه درست استفاده از این نوع وسایل باید توسط مشترکان رعایت شود.
معاون دفتر مدیریت مصرف برق توانیر با بیان اینکه مشترکان تنها با یک عمل ساده می‌توانند در ساعت‌های گرم روز (۱۱ تا ۱۶ هر روز)، ضمن حفظ رفاه و بهره‌گیری از باد خنک وسایل سرمایشی، از میزان قبض برق خود نیز بکاهند، تاکید کرد: براین اساس دارندگان کولرهای گازی با تنظیم دمای این نوع کولرها بین ۲۴ تا ۲۶ درجه سانتیگراد و دارندگان کولرهای آبی با استفاده از دور کند این نوع وسایل می‌توانند از مصرف برق خود به میزان بسیاری بکاهند و در عین حال مبلغ قبض برق خود را نیز کاهش دهند. یزدی با اشاره به اینکه میزان مصرف برق کولرهای گازی حدود چهار برابر بیش از کولرهای آبی است، یادآور شد: میزان مصرف برق کولرهای گازی دست دوم(مستهلک) بین سه تا چهار برابر بیشتر از کولرهایی است که به صورت نو خریداری و نصب می‌شود و از این رو مشترکان در صورت استفاده از کولرهای گازی دست دوم، مبلغ قبض برق بسیار بیشتری را شاهد خواهند بود. به گفته معاون دفتر مدیریت مصرف برق، سرعت افزایشی مصرف برق از ساعت ۱۱ شروع می‌شود و در بین ساعت‌های ۱۴ تا ۱۵ هر روز به اوج خود می‌رسد.