دو سایت بزرگ فروش آنلاین ایران کمکم رقابت خود را علنی میکنند؛ سایت دیجی کالا هر روز هشت کالا را با تخفیف قابل توجه به فروش میرساند و دیگری یعنی بامیلو قصد دارد برای اولین بار در ایران مفهوم نامانوس Black Friday را جا بیندازد .
هر دو فروشگاه سال گذشته پایشان به تبلیغات تلویزیونی باز شد و چند بیلبورد بزرگ در شهر و ایستگاههای مترو برای خود دست و پا کردند. شایعههایی هم درباره ثروت عجیب و غریب یکی از آنها شنیدیم. آخرین آمارهای بانک مرکزی که بر اساس تراکنشهای ثبت شده اعلام میشود، میگوید در سال 93 سایتهای فروش اینترنتی حدود 50 هزار میلیارد تومان گردش حساب داشتهاند و طی یک سال 229 درصد رشد را تجربه کردهاند. ظاهرا امسال حال و روزشان بهتر شده طوری که حالا میخواهند روی دست هم بلند شود. لااقل نشانههایی از یک تقابل بزرگ وجود دارد که به زودی نتایجش را به وضوح خواهیم دید.
وقتی رقابت علنی میشود
در سال ۲۰۱۴ حجم خرید از طریق تجارت الکترونیک در کل دنیا حدود ۱٫۴ تریلیون دلار بوده است. پیشبینی میشود تنها در آسیا و اقیانوسیه این نوع تجارت حدود ۳۰ درصد افزایش داشته باشد. از نظر اندازه هم پیشبینی میشود خریدهای اینترنتی یک سوم کل تجارت در آسیا و اقیانوسیه را از آن خود کند. آمارهای رسمی نشان میدهد در ایران بیش از هفت هزار و ۲۰۰ سایت موفق شدهاند نشان اعتماد الکترونیک را دریافت کنند. با این حال معروفترین آنها دیجیکالا و بامیلو هستند.
اولی نان قدمتش را میخورد؛ آنها از سال ۱۳۸۵ فعالیت میکنند و بنیانگذارانش براداران محمدی یعنی حمید و سعید هستند. دربارهشان داستانهای عجیب و غریب زیادی وجود دارد مثلا خودشان در مصاحبهای گفتهاند فروششان به یک میلیارد تومان در روز میرسد. تعداد کارمندان این سایت هم عدد عجیبی است. میگویند در ابتدا فقط پنج نفر پرسنل داشتند و حالا تعداد آنها به هزار نفر میرسد. مجله اکونومیست در سال ۲۰۱۴ ادعا کرد ارزش سایت دیجیکالا ۱۵۰ میلیون دلار است و باید آنها را با ارزشمندترین سایت ایران بدانیم. واشنگتن پست هم میگوید آنها روزانه سه هزار درخواست خرید دارند و محصولاتشان را حداقل در ۱۶ شهر ایران عرضه میکنند. حتی کار به جایی رسیده که دیجیکالا را با مهمترین سایت فروش اینترنتی دنیا مقایسه میکنند و آنها را آمازون ایران مینامند.دیجیکالا از مدتی قبل به مدلهای جدید فروش روی آورد.
یکی از آنها پیشنهاد شگفتانگیز روزانه بود. در این مدل فروش کالاهایی با درنظر گرفتن تخفیفهای قابل توجه در فهرست پیشنهاد شگفتانگیز قرار میگیرند. به عنوان مثال دیروز گوشی گلسی J7 از سامسونگ را که در بازار یک میلیون تومان قیمت دارد میتوانستید ۹۷۵ هزار تومان بخرید یا تبلت TAB 2 A10 از لنوو که قیمتش ۹۰۰ هزار تومان است، برای مدت ۲۴ ساعت با ۳۱ هزار تومان تخفیف فروخته میشود. یکی از جذابیتهای دیجیکالا ویترین کاملشان است؛ مثلا در بین هشت کالای حراج شده دیروز، عطر زنانه Euphoria کلوین کلاین هم به چشم میخورد که با ۲۰ هزار تومان تخفیف نسبت به قیمت معمول ۱۲۵ هزار تومان فروخته شد.دیجیکالاییها به شبکه توزیع و تحویل سفارششان هم مینازند. آنها در این بخش تعداد زیادی کارمند آموزش دیده دارند که میتوانند در تهران و کرج سفارشها را در همان روز ثبت سفارش تحویل مشتری شوند. این فرآیند در اصفهان، مشهد، اهواز، شیراز، تبریز، کرمانشاه، قم، یزد، قزوین، زنجان، کاشان، گرگان، همدان و استانهای گیلان و مازندران میتواند به ۲۴ ساعت برسد.
یکی از ویژگیهایی که دیجیکالا سعی دارد به عنوان نقطه قوت خود روی آن تمرکز کند، موضوع ضمانت هفت روزه برگشت کالا است. در این سرویس چنانچه مشتری اشکال یا ایراد فنی را تا هفت روز پس از تحویل کالا گزارش کند یا مشخصات کالای تحویل داده شده با آنچه روی سایت آمده متفاوت باشد، طبق شرایطی خاص دیجیکالا محصول را پس میگیرد و وجه را به مشتری بازمیگرداند. علاوه بر این دیجیکالا ضمانت میکند اگر بعد از تحویل کالا، مشتری از خرید خود پشیمان شود، میتواند ظرف هفت روز از سرویس ضمانت برگشت کالا استفاده کند. البته برای استفاده از این تبصره نباید پلمب بسته را باز کرده باشد.
در حالی که دیجیکالا با استفاده از تبلیغات، شهرت و امکانات قدرتمندش حسابی معروف شده، حالا یک سایت تازه تاسیس خود را به میدان رقابت رسانده و قصد دارد سهمی برای خودش دست و پا کند. با این حال آنها کالا را در خود تهران بین یک تا چهار روز کاری تحویل میدهند. بامیلو در زمینه بازگشت کالا هم از رقیب مشهور خود شکست میخورد. روی سایت بامیلو آمده اگر کالا را تحویل بگیرید و برگه تحویل را امضا بزنید، دیگر امکان بازگشت دادن آن را ندارید مگر اینکه کالا خرابی داشته باشد.
شاید به خاطر جبران همین نقطه ضعفها، بامیلوییها تصمیم گرفتهاند امسال از مفهوم غریب و نامانوس Black Friday استفاده کنند. در کشورهای غربی مانند فرانسه، آلمان، انگلستان و آمریکا این کلمه سالها قدمت دارد و فروشگاهها تصمیم میگیرند محصولات خود را در یک روز جمعه با تخفیفهای زیاد حراج کنند. این کار باعث میشود مردم شبها پشت در فروشگاهها صف ببندند و گاهی با هم گلاویز شوند.