علياكبر صالحي رييس سازمان انرژي اتمي گفته كه حضورش براي مذاكره هفته گذشتهاش با ارنست مونيز، وزير انرژي امريكا با نظر مقامات ارشد نظام بوده است و طرفين توانستهاند با اين ابتكار بنبست فني موجود در مذاكرات را رفع كنند.
سنگاندازي جديد پاريس
درحالي كه علاوه بر اين خبر مثبت، طي روزهاي اخير صحبتهاي وزراي خارجه ايران و امريكا و نيز مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا همگي خبر از هرچه نزديك شدن ايران و گروه 1+5 به توافق نهايي درقبال پرونده هستهيي ايران دارد، اما بار ديگر پيش از حصول توافقي احتمالي درقبال پرونده هستهيي ايران، مقامات فرانسه با اظهارنظراتي متفاوت سعي در ايجاد نوعي سنگاندازي و تاخير در اين راه كردهاند تا به قول برخي تحليلگران بتوانند به منافع موردنظر خود اعم از برجستهسازي ديپلماسي خود در اين پرونده بسيار مهم در كنار دستيابي به برخي ديگر از اهدافشان (ازجمله خشنودي تلآويو و...) دست يابند؛ اقدامي كه ازسوي مقامات كاخ ورساي مسبوق به سابقه است چراكه درست 15ماه پيشتر از امروز و پيش از توافق ژنو آن را تكرار و تجربه كرده بودند. در همين راستا فرانسه روز گذشته (شنبه) با دعوت از پنج كشور ديگر در حال مذاكره با ايران، جلسهيي ويژه برگزار كرد؛ جلسهيي كه البته وزراي خارجه چين و روسيه از حضور در آن سر باز زدند.
ابراز نگراني فابيوس از روند فعلي
در همين راستا لوران فابيوس، وزير خارجه فرانسه، پس از اظهارات رييسجمهور كشورش درقبال پرونده هستهيي ايران به خبرگزاري فرانسه گفت: «تعهداتي كه ايران به قدرتهاي 6گانه جهاني داده است هنوز كافي نيست.» وي افزوده است: «فرانسه طرفدار يك توافق قطعي است اما همچنان مشكلاتي در اين راه وجود دارد.» فابيوس گفته است: «پيشرفتهايي حاصل شده اما هنوز درخصوص زمان و مفاد دقيق آن نگرانيهايي وجود دارد.»
پرواز كري از رياض به پاريس
جان كري وزير خارجه ايالات متحده كه طي هفتههاي اخير نشستهاي دوجانبه متعددي با همتاي ايرانياش برگزار كرده و بهطور كلي يكي از طرفداران جدي دستيابي به توافق ناميده ميشود پس از آنكه سفري يك روزه به رياض داشت تا با ملك سلمان و سعود الفيصل، مقامات سعودي، درخصوص نتايج مذاكرات اتمي با ايران گفتوگو كند از آنجا به دعوت فابيوس راهي پاريس شد تا اينبار فرانسويها را از خوب بودن توافق با ايران مطمئن كند. در همين زمينه آسوشيتدپرس در گزارشي خبري نوشته است: «جان كري براي مطلع كردن مقامات اروپايي درباره وضعيت مذاكرات هستهيي با ايران به پاريس رفته است.»
رفع بنبست فني مذاكرات
همانطور كه اشاره شد علياكبر صالحي، رييس سازمان انرژي اتمي، در گفتوگو با رسانهها گفت: «ما در مذاكرات فني با نوعي بنبست مواجه بوديم و تشخيص مقامات بالاتر نظام بر اين بود كه بنده شخصا در مذاكرات حضور يابم و در جزييات مسايل نيز با بالاترين مقام طرف مقابل كه وزير انرژي امريكاست وارد گفتوگو شوم.» صالحي افزوده است: «خوشبختانه در اين دو جلسه، مذاكرات بسيار ثمربخش بود و قدمهاي خوبي برداشتيم.» رييس سازمان انرژي اتمي در پايان گفته است: «در موضوعات مربوط به غنيسازي و رآكتور اراك قدمهاي بسيار خوبي برداشتيم و توانستيم دغدغهها و نگرانيهاي ساختگي آنان را با پيشنهاد فني كه ارايه كرديم، برطرف كنيم و از منافع ملي و اصل صنعت هستهيي نيز بهعنوان دستاورد عظيم سازمان انرژي اتمي و عزيزاني كه در اين سازمان كار ميكنند، دفاع كرديم.»
اعتراف امريكاييها به خارج از عرف بودن پيشنهادشان
رييس سازمان انرژي اتمي گفت: جمهوري اسلامي ايران عزتمندانه و با منطق توانست از پيشنهاد امريكاييها براي تغيير چيدمان سانتريفيوژها در تاسيسات هستهيي عبور كند. صالحي در پاسخ به پرسشي درباره خواست امريكاييها براي تغيير چيدمان سانتريفيوژها در تاسيسات هستهيي گفت: اين موضوع پيشنهاد آنان بود و يكي از بزرگترين دستاوردها اين بود كه با استدلال منطقي از اين بحث عبور كرديم. صالحي تصريح كرد: آنان درنهايت اعتراف كردند كه پيشنهادشان خارج از عرف است و به همين علت كنار گذاشته شد و اگر به توافق جامع هستهيي برسيم در چيدمان سانتريفيوژها در مراكز هستهيي تغييري نخواهيم داشت. وي با تبيين روند مذاكرات فني در دو مرحله گفتوگوهايش با وزير انرژي امريكا افزود: موضوع هستهيي ايران داراي جنبههاي فني، حقوقي و سياسي است كه اگر بتوان ابعاد فني آن را بهنحوي حلوفصل كرد زمينههاي حقوقي هم براي حلوفصل آمادهتر ميشود و با عبور از آن زمينههاي سياسي نيز آسانتر خواهد شد. وي حضورش در دو مرحله اخير مذاكرات هستهيي را كمك به تيم هستهيي دانست كه در بعد سياسي مذاكره ميكنند و گفت: خوشبختانه اراده سياسي خوبي در كشورمان هست و ما در اين دو جلسه احساس كرديم كه اراده سياسي در طرف مقابل نيز تا حدود زيادي وجود دارد.
ديوار بلند بياعتمادي
رييس سازمان انرژي اتمي تصريح كرد: متاسفانه بهعلت عملكرد طرف مقابل يعني امريكاييها و غربيها در اين سيزده سال ديوار بياعتمادي بلندتر شده كه اين ناشي از برداشت و استنباط غلط و نادرستي است كه آنان از ما داشتهاند و مقداري از اين درك نادرست ناشي از غفلت و اشتباه خودشان بود. صالحي افزود: بخش قابلتوجهي از اين موضوع هم ناشي از دخالت ديگراني است كه منافعشان را در بحران جستوجو ميكنند يعني بحران ساختگي كه براي ايران ايجاد كرده بودند. زيرا برخي كشورهاي منطقه و نيز رژيم صهيونيستي واقعا علاقهيي به حلوفصل اين موضوع ندارند و منافعشان را در ادامه اين بحران و تشنج در منطقه ميبينند.
رآكتور اراك، آب سنگين ميماند
معاون رييسجمهور و رييس سازمان انرژي اتمي گفت: رآكتور اراك با تغييراتي كه در بازنگري طراحي آن ايجاد خواهيم كرد بهعنوان رآكتور آبسنگين باقي خواهد ماند. وي با بيان اينكه «با اين كار نگراني آنان نيز برطرف خواهد شد» افزود: اين موضوع يكي از مسايل چالشبرانگيز مذاكراتي بود كه به لطف الهي منطق جمهوري اسلامي در اين زمينه با موافقت طرف مقابل مواجه شد. وي گفت: ما اعلام كردهايم آمادهايم نگرانيهاي آنان را در چارچوب منطقي فني و نيز در چارچوب مقررات و معاهدات بينالمللي از نظر بازرسيها و پادماني رفع كنيم و تاكنون نتايج بسيار خوبي داشتيم.
نميتوانم وارد جزييات شوم
صالحي در پاسخ به اين پرسش كه مهمترين موانع رسيدن به توافق هستهيي چيست؟ اظهار كرد: ما نميتوانيم وارد جزييات شويم؛ اكنون درباره موضوع تحقيق و توسعه مذاكره ميكنيم كه هنوز به نتيجه كاملي نرسيدهايم همچنين درباره فردو صحبت ميكنيم كه هنوز مذاكرات ادامه دارد در اين دو مورد هم پيشنهادهاي ما بسيار معقول و منطقي است. رييس سازمان انرژي اتمي تاكيد كرد: اصلي كه ما از آن پيروي ميكنيم حفظ هويت صنعتي، حفظ نشاط فناوري هستهيي و حركت مستمر و روبهجلو ماست. بر اين اساس ما بههيچ عنوان ايستايي در اين صنعت را قبول نداريم و با اين اصول در حال پيشرفت هستيم. وي گفت: اين مذاكرات چالشي است كه ما بايد هم پايبند به اصول خودمان باشيم و هم با منطق فني و علمي طرف مقابل را مجاب كنيم كه نگرانياش برطرف شود لطف الهي تاكنون به مدد ما آمده و منطق ما مقبول بوده است و قدمهاي خوبي در دو جلسه اخير برداشتهايم. صالحي ابراز اميدواري كرد در جلسه بعدي مذاكرات نيز بتوان باقي مسايل را نيز به نتيجه رساند. معاون رييسجمهور در پاسخ به پرسش ديگري درباره خواست اوباما براي تعليق 10ساله فعاليتهاي هستهيي كشورمان گفت: اين دوره اعتمادسازي را فعلا ايكس گفتهايم، يعني گفتهايم زمانش فعلا مشخص نيست و بعدا بايد مشخص شود. وي افزود: انواع پيشنهادها در اينباره مطرح شده است، كمتر از 10سال، 10سال و بالاتر از آن، اما هنوز درباره زمان اعتمادسازي تصميم واحدي كه مقبول دو طرف باشد گرفته نشده است.
حفظ دستاوردهاي هستهاي براساس نظر رهبري
صالحي در پاسخ به پرسش ديگري درباره زمان استفاده از سانتريفيوژهاي نسل نو گفت: قطعا يكي از دستاوردهاي بزرگ فرزندان اين ملت غيور در سازمان انرژي اتمي دستيابي به همين سانتريفيوژهاي نسل جديد است و حفظ آن يكي از مسووليتهايي است كه ما در اين خصوص قطعا مشكلي نخواهيم داشت. وي افزود: مذاكرات نيز درخصوص برخي امور مربوط به زمان توليد و مانند آن است و در حال ادامه مذاكرات هستيم اما اصل حفظ اين دستاورد و بهكارگيري صنعتي آن پس از دوره اعتمادسازي به هر ميزان كه باشد طبق نظر مقام معظم رهبري به قوت خود باقي است؛ تا تامينكننده نياز سالانه نيروگاه بوشهر باشد. صالحي تاكيد كرد: اين هدف ماست و ما با اين سانتريفيوژهاي نسل جديد قدمهاي بلندي در اين چارچوب برخواهيم داشت. استفاده از اين سانتريفيوژها بهجاي خود محفوظ است و ما با قوت و قدرت موضوع تحقيق و توسعه را ادامه ميدهيم. وي گفت: آنان در اين زمينه برخي خواستهها دارند و ما نيز برخي منافع داريم كه براي حمايت از دستاوردها بهعنوان مسووليتمان تلاش ميكنيم ميان اين دو توازن برقرار كنيم خوشبختانه در برنامه اقدام مشترك، موضوع تحقيق و توسعه بسيار روشن است و اتفاقا بخش روشن و غيرقابل تفسير اين برنامه تحقيق و توسعه است.
حضور در دور بعدي مذاكرات هستهاي
رييس سازمان انرژي اتمي در ادامه با بيان اينكه «در دور بعدي مذاكرات هستهيي با 1+5 نيز حضور خواهد داشت» گفت: تقاضا شده است كه بنده در مرحله بعدي مذاكرات نيز حضور داشته باشم اينهم از طرف خودمان خواسته شده است و هم طرف مقابل بسيار اصرار دارد كه بنده نيز حضور داشته باشم. وي افزود: نخستينبار كه ميخواستم در مذاكرات هستهيي حضور يابم شرط گذاشتم و گفتم بهشرطي حضور مييابم كه همتاي بنده نيز حضور داشته باشد كه خوشبختانه با پافشاري بر آن درنهايت اين موضوع محقق شد و عزت جمهوري اسلامي ايران در اين خصوص محفوظ ماند. معاون رييسجمهور همچنين درباره دستور كار مرحله بعدي مذاكرات نيز اظهار كرد: موضوعات اصلي مذاكره عمدتا درباره تحقيق و توسعه و فعاليتهاي فردو خواهد بود و دو سه موضوع فرعي نيز خواهيم داشت. صالحي افزود: من به آينده بسيار خوشبينم كه اين از توصيههاي دين ماست و ما هر آنچه از تدبير نياز باشد بهكار ميگيريم اما تقدير دست خداست و حسن ما اين است كه تسليم تقدير خدا هستيم.